Τρίτη 5 Ιουνίου 2012

Ξηρές Τροφές Ανάπτυξης – Συντήρησης

Ξηρές Τροφές Ανάπτυξης – Συντήρησης
Του Γιώργου Ρόζου: Κτηνιάτρου


Η διατροφή του σκύλου είναι ένα καθημερινό μέλημα του ιδιοκτήτη. Είναι μία ευκαιρία για επαφή μεταξύ του ανθρώπου και του ζώου. Πολύ περισσότερο όμως είναι μία πράξη από την οποία εξαρτάται η επιβίωση του σκύλου. Η διατύπωση «σωστή διατροφή είναι προληπτική ιατρική» κρύβει πολλή αλήθεια, γιατί ο σκύλος, όπως και όλοι οι ζωικοί οργανισμοί, δεν τρώει απλώς για να χορτάσει. Τρώει για να πάρει όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά, τα οποία είναι αναγκαία για να ζήσει, να αναπτυχθεί, να τρέξει και γενικώς να εκπληρώσει όλες τις βιολογικές του λειτουργίες. Όλο και περισσότεροι ιδιοκτήτες αντιλαμβάνονται την σημασία της διατροφής, όμως από την άλλη πλευρά βρίσκονται σε σύγχυση, η οποία οφείλεται στην άγνοιά τους αφενός και στην πληθώρα προϊόντων αφετέρου.
Έτσι, το στοιχειώδες ερώτημα «τι να ταΐσω τον σκύλο μου;» μετατρέπεται σε … «πονοκέφαλο», αφού αυτός που το θέτει ούτε βασικές θεωρητικές γνώσεις έχει, ούτε να επιλέξει σωστά μεταξύ πολλών προϊόντων μπορεί. Συχνά εγκαταλείπει την προσπάθεια και ταΐζει ό,τι βρει, χωρίς σύστημα ή μεταθέτει την ευθύνη της επιλογής στο κατάστημα λιανικής πώλησης, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την τσέπη του αλλά και για την υγεία του σκύλου του.
Με το ένθετο αυτό θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε κάποιες βασικές έννοιες της διατροφής του σκύλου και θα παρουσιάσουμε διάφορα προϊόντα, τα οποία κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά. Διαβάστε το προσεκτικά. Θα ωφεληθείτε κι εσείς, αλλά πολύ περισσότερο ο σκύλος σας.

Τροφή κι ενέργεια
Η ενέργεια είναι ένα φυσικό μέγεθος, το οποίο βρίσκεται πίσω από κάθε μεταβολή στη φύση. Μπορούμε να την περιγράφουμε καλύτερα δια των αποτελεσμάτων της. Π.χ. ο σκύλος που τρέχει δαπανά ενέργεια. Υπάρχουν πολλές μορφές ενέργειας όπως η χημική, η θερμική, κ.λ.π. Κάθε βιολογικό φαινόμενο μπορεί να περιγραφεί και με ενεργειακούς όρους. Σε ότι αφορά τους ζωντανούς οργανισμούς, η κύρια και αρχική πηγή ενέργειας είναι ο ήλιος, η φωτεινή ενέργεια του οποίου δεσμεύεται από τα φυτά και με την διαδικασία της φωτοσύνθεσης μετατρέπεται σε χημική ενέργεια, δηλαδή σε υδατάνθρακες. Στο μόριο των υδατανθράκων η ενέργεια βρίσκεται «παγιδευμένη» στους χημικούς δεσμούς μεταξύ του άνθρακα, του υδρογόνου και το οξυγόνου. Τα φυτοφάγα και τα παμφάγα ζώα, καταναλώνοντας φυτά παίρνουν αυτή την ενέργεια και την χρησιμοποιούν προς όφελός τους, κατασκευάζοντας λίπη, πρωτεΐνες και άλλες ουσίες. Έρχεται τώρα η σειρά των σαρκοφάγων αλλά και των παμφάγων ζώων, τα οποία καταναλώνοντας τα φυτοφάγα ζώα, προσλαμβάνουν πρωτεΐνες, λίπη και υδατάνθρακες. Στην πραγματικότητα, η αλληλουχία αυτή είναι πολύπλοκη στα διάφορα οικοσυστήματα όπου σχηματίζονται τροφικές αλυσίδες και τροφικά πλέγματα. Το κεντρικό νόημα είναι πως η ενέργεια με χημική μορφή περνάει από οργανισμό σε οργανισμό από το «θήραμα» στον «θηρευτή». Με την ενέργεια που παίρνει ο «θηρευτής» διεκπεραιώνει τις βιολογικές του ανάγκες: αύξηση, συντήρηση, αναπαραγωγή.
Εκτός από τις βιταμίνες, τα μέταλλα και το νερό, οι υπόλοιπες θρεπτικές ουσίες (πρωτεΐνες, λίπη, υδατάνθρακες) έχουν ενεργειακή αξία. Αν πάρουμε 1 γραμμάριο από κάθε ουσία και το κάψουμε εντελώς, τότε θα πάρουμε ένα ποσό ενέργειας. Έτσι λειτουργεί και ο οργανισμός.

Μεταβολιστέα ενέργεια
Αναλύοντας χημικά την τροφή, παίρνουμε ένα αποτέλεσμα το οποίο εκφράζεται % για κάθε ουσία. Ενεργειακά αξιόλογες ουσίες είναι μόνο οι πρωτεΐνες, οι υδατάνθρακες και βέβαια τα λίπη. Όμως και αυτές οι ουσίες δεν απορροφώνται εξ’ ολοκλήρου από το έντερο του σκύλου, αλλά ένα μεγάλο μέρος του και το υπόλοιπο αποβάλλεται με τα κόπρανα. Αλλά και από αυτό που θα απορροφηθεί, ένα μικρό τμήμα αποβάλλεται με τα ούρα. Οι ουσίες που αποβάλλονται όμως έχουν την ενεργειακή τους αξία. Συνεπώς, αυτό που μας ενδιαφέρει είναι πόση πραγματικά ενέργεια έχει στην διάθεσή του ο σκύλος μας για να μεταβολίσει, να χρησιμοποιήσει δηλαδή για τις ανάγκες του. Το ποσό αυτό προκύπτει αν από την ολική ενέργεια της τροφής αφαιρέσουμε την ενέργεια που αποβάλλεται με τα ούρα και τα κόπρανα και ονομάζεται μεταβολιστέα ενέργεια.
ΜΕ = ΟΕ – (Εκ +Εο)
Δηλαδή: ΜΕ = Μεταβολιστέα Ενέργεια, ΟΕ= Ολική Ενέργεια, Εκ = Ενέργεια κοπράνων, Εο = Ενέργεια ούρων.
Δεν έχει λοιπόν τόση σημασία πόσο πλούσια φαίνεται να είναι μία τροφή, αλλά πόσο πραγματικά αποτελεσματική είναι. Για να το καταλάβουμε καλύτερα αυτό, πρέπει όμως να δούμε και την έννοια της πεπτικότητας.

Πεπτικότητα
Τα φυσιολογικά κόπρανα του σκύλου είναι σχηματισμένα στερεά, περιέχουν 75% υγρασία (νερό). Το υπόλοιπο 25% είναι από χημικής πλευράς λίπη, πρωτεΐνες και υδατάνθρακες, τα οποία έχουν «διαφύγει» της πέψης κατά κάποιον τρόπο. Αναλύοντας οι ερευνητές διάφορες τροφές και ουσίες και επαναλαμβάνοντας τις μετρήσεις κάθε φορά στα κόπρανα, κατέληξαν στην έννοια της πεπτικότητας, η οποία μας πληροφορεί % ποιο ποσοστό από την ποσότητα που περιέχεται στην τροφή έχει απορροφηθεί από τον οργανισμό. Για παράδειγμα όταν λέμε ότι σε μια ξηρά η πεπτικότητα των πρωτεϊνών της είναι 90% αυτό σημαίνει ότι στα 100 γρ. πρωτεϊνης που περιέχει η τροφή θα απορροφηθούν τα 90, ενώ τα υπόλοιπα 10 γρ. θα αποβληθούν με τα κόπρανα. Το ποσοστό 90% είναι ο συντελεστής πεπτικότητας. Οι συντελεστές πεπτικότητας είναι υψίστης σημασίας πληροφορίες για να αξιολογήσουμε την θρεπτική αλλά και την οικονομική αξία μίας συγκεκριμένης τροφής. Η πεπτικότητα της τροφής στον σκύλο επηρεάζεται από κάποιους παράγοντες όπως:
1.      Η φυλή: οι μεγαλόσωμες φυλές έχουν μικρότερες πεπτικές δυνατότητες σε σχέση με τις μικρόσωμες.
2.      Το άτομο: Οργανισμός με οργανισμό διαφέρει και αυτό, σε μικρό όμως βαθμό, επηρεάζει.
3.      Η υγεία του πεπτικού: Είναι ευνόητο πως οι ασθένειες του πεπτικού συστήματος επηρεάζουν δυσμενώς την απορρόφηση θρεπτικών ουσιών.
4.      Η σταθερότητα της διατροφής: Σκύλοι που λαμβάνουν σταθερά την ίδια τροφή έχουν προσαρμοστεί «πεπτικά» πλήρως, ώστε να την αξιοποιούν στον μέγιστο βαθμό. Αντίθετα, η πεπτικότητα ελαχιστοποιείται, όταν ο σκύλος τρώει κάθε μέρα και κάτι διαφορετικό, όπως συμβαίνει όταν του χορηγούμε ανθρώπινο φαγητό, ή όταν αλλάζουμε συχνά την ξηρά τροφή ή την κονσέρβα.
5.      Η ποιότητα των πρώτων υλών: Όσο πιο ποιοτικά είναι τα επιμέρους προϊόντα μιας τροφής, τόσο υψηλότερη είναι και η πεπτικότητά τους, αλλά και η συνολική πεπτικότητα της τροφής. Αυτό εύκολα μπορείτε να το κρίνετε βλέποντας σε διάφορα προϊόντα την ποσότητα των κοπράνων που «παράγει» ο σκύλος. Όσο καλύτερη η πεπτικότητα της τροφής, τόσο μικρότερη η ποσότητα των κοπράνων και τόσο πιο στερεά και άοσμα είναι. Σε αντίθεση με της χαμηλής πεπτικότητας τροφές, οι οποίες δημιουργούν κόπρανα πολτώδη ή διαρροϊκά, άφθονα και δύσοσμα.
6.      Η ποσότητα της τροφής: Το έντερο του σκύλου έχει συγκεκριμένες ποσοτικές δυνατότητες πέψης. Αυτό σημαίνει πως για πάνω από μία ποσότητα τροφής, τα συστατικά μένουν άπεπτα και αυτό φαίνεται στα κόπρανα, τα οποία είναι πολτώδη και δύσοσμα. Αυτό πρέπει να το έχουν υπόψη όσοι πιστεύουν πως πρέπει να δίνουν στον σκύλο τους να τρώει όσο θέλει, καθώς και αυτοί που ενδίδουν στην λαιμαργία των κουταβιών.
7.      Η σύσταση της τροφής: Αν η τροφή είναι πλούσια σε λίπη και έλαια, μειώνεται αισθητά η πεπτικότητα των πρωτεϊνών. Επίσης, αν η τροφή είναι πλούσια σε ίνες, επιταχύνεται η δίοδός της από το πεπτικό, χωρίς αυτό να προλάβει να απορροφήσει όσα συστατικά θα έπρεπε. Βασικό λοιπόν στοιχείο για την καλή πεπτικότητα είναι η σωστή εξισορρόπηση της τροφής.
8.      Η σωματική δραστηριότητα: Έχει παρατηρηθεί ότι ζώα τα οποία αθλούνται συχνά, εμφανίζουν μεγαλύτερη πεπτικότητα των τροφών παρά τα νωθρά.

Η έννοια της ανάπτυξης
Από την στιγμή που θα γεννηθεί ένα κουτάβι, αρχίζει η ανάπτυξή του, η οποία τελειώνει όταν το κουτάβι αυτό θα ενηλικιωθεί. Το χρονικό αυτό διάστημα, κυμαίνεται ανάλογα με την φυλή. Έτσι οι μικρόσωμες φυλές αναπτύσσονται μέχρι τον 9ο μήνα, οι μεσαίες φυλές μέχρι τον 15ο μήνα, ενώ οι μεγαλόσωμες και γιγαντόσωμες φυλές μέχρι και τον 24ο μήνα!!! Για να το θέσουμε το θέμα πιο παραστατικά, ένα τσιουάουα ενηλικιώνεται στους 9 μήνες, ένα αγγλικό σέττερ στους 15 μήνες, ενώ ένα μαστίνο ναπολιτάνο στα δύο χρόνια!!! Παρατηρούμε λοιπόν πως όσο πιο μεγαλόσωμη είναι η φυλή, τόσο παρατείνεται η ανάπτυξη χρονικά. Ανεξάρτητα όμως από το μέγεθος της φυλής, οι φάσεις της ανάπτυξης είναι ίδιες για όλα τα κουτάβια. Η πρώτη φάση είναι αυτή του θηλασμού, όπου το κουτάβι τρέφεται αποκλειστικά με το πολυτιμότερο δώρο της φύσης, το μητρικό γάλα. Η φάση αυτή μπορεί να διαρκέσει μέχρι και 45-50 ημέρες και κατά τη διάρκειά της το κουτάβι ανοίγει τα μάτια του (13η-16η μέρα), στέκεται όρθιο και περπατάει (20η μέρα), βγάζει τα πρώτα του δόντια (28η-30η ημέρα) κι έχει τουλάχιστον τριπλασιάσει το βάρος του. Από την 45η ημέρα περίπου το κουτάβι μπορεί να φάει στερεά τροφή άνετα και εισέρχεται στη δεύτερη φάση, αυτή της ταχείας ανάπτυξης. Να διευκρινίσουμε εδώ πως η ίδια η μητέρα από την 40η μέρα και μετά αποθαρρύνει τα κουτάβια της να την θηλάσουν, αρνούμενη να πάρει στάση θηλασμού ή ακόμα και εκδηλώνοντας επιθετική συμπεριφορά προς αυτά. Αυτό συμβαίνει γιατί η νεογιλή οδοντοστοιχία του κουταβιού κάνει τον θηλασμό επώδυνο, αφού τα μικρά δοντάκια του μοιάζουν με βελόνες. Ένας δεύτερος λόγος, είναι το γεγονός ότι η μητέρα έχει πλέον εξαντληθεί, αφού σύμφωνα με κάποιους ερευνητές έχει ήδη παράγει το βάρος της σε γάλα. Ούτως ή άλλως όμως, η φύση έχει προβλέψει την απομάκρυνση του κουταβιού, το οποίο δεν έχει πλέον ανάγκη το γάλα, αλλά μία τροφή πολύ πιο πλούσια. Ή με άλλα λόγια, το γάλα έχει εκπληρώσει τον σκοπό του και είναι πλέον άχρηστο είτε στην πρωτογενή μορφή του (από τον μαστό), είτε σαν συμπλήρωμα. Είναι λάθος η χορήγηση γάλακτος μετά την 45η-50η ημέρα της ζωής στο κουτάβι και γιατί δεν το έχει ανάγκη, αλλά και γιατί μπορεί να προκληθεί διάρροια, ιδιαίτερα αν το γάλα είναι αγελαδινό. Μόνη εξαίρεση είναι η χορήγηση λίγου αραιωμένου γάλακτος (1:1 με νερό) μαζί με τις κροκέτες της ξηράς τροφής, ώστε να μαλακώνουν και να είναι πιο ελκυστικές κι αυτό για λίγες ημέρες. Βρισκόμαστε λοιπόν στην δεύτερη φάση της ανάπτυξης, την λεγόμενη ταχεία φάση, ή πιο σωστά έντονη φάση, η οποία χαρακτηρίζεται από την έντονη αύξηση του σωματικού βάρους μέρα με την ημέρα. Ταυτόχρονα βέβαια αυξάνεται και το ύψος και το μήκος του κουταβιού και υπάρχει μία καμπύλη η οποία παριστάνει τις μεταβολές αυτές (Σχήμα 1)

ΣΧΗΜΑ

Στον οριζόντιο άξονα μετράμε τον χρόνο σε ημέρες, εβδομάδες ή μήνες. Στον κάθετο άξονα μετράμε το σωματικό βάρος του κουταβιού σε γραμμάρια. Η πρώτη φάση (Φ1) αρχίζει από τον τοκετό και διαρκεί μέχρι τον απογαλακτισμό και βλέπουμε βέβαια ότι το βάρος έχει αυξηθεί σημαντικά, αλλά στην δεύτερη φάση (Φ2) προσέξτε πόσο απότομη γίνεται η καμπύλη, πράγμα που υποδηλώνει πως η αύξηση του βάρους γίνεται με ταχείς και έντονους ρυθμούς. Η φάση αυτή (Φ2) σταματάει κάποια στιγμή και παραχωρεί την θέση της στην τρίτη φάση (Φ3), αυτή της ωρίμανσης, κατά την οποία η αύξηση του βάρους συνεχίζεται αλλά με πολύ μικρότερο ρυθμό, ο οποίος μειώνεται συνεχώς, μέχρι που το βάρος σταθεροποιείται πολύ λίγο πριν την ενηλικίωση. Στη φάση αυτή ωριμάζουν τα εσωτερικά όργανα, ο εγκέφαλος, το γεννητικό σύστημα, κ.λ.π. Δεν είναι τόσο θεαματική όσο η προηγούμενη φάση (Φ2) αλλά είναι απολύτως ουσιαστική, αφού σε αυτή ολοκληρώνονται οι διαδικασίες που μετασχηματίζουν το κουτάβι σε νεαρό ενήλικο. Κατά την φάση αυτή (Φ3), ολοκληρώνεται και η προσωπικότητα του ζώου, το οποίο μπορεί να αρχίσει να εκπαιδεύεται και να μαθαίνει (με ήπιο πάντα τρόπο) σαν παιχνίδι. Ακόμα στην φάση αυτή (Φ3) τα θηλυκά έχουν την πρώτη περίοδο, ενώ τα αρσενικά εμφανίζουν την χαρακτηριστική συμπεριφορά: ούρηση με το πόδι σηκωμένο, στύση, κ.λ.π. Πολλοί ιδιοκτήτες το θεωρούν παράξενο να έχουν έναν σκύλο π.χ. 20 κιλά, αρσενικό, που ουρεί με το πόδι σηκωμένο, ηλικίας 13 – 14 μηνών και να τον θεωρούν κουτάβι, επειδή ακριβώς δείχνει ενήλικο. Και όμως, η ανάπτυξη σε αυτή την φάση είναι κυρίως … «κρυφή», υπό την έννοια ότι αφορά κυρίως την ωρίμανση του οργανισμού εσωτερικά. Γι αυτό τον λόγο το σιτηρέσιο της ανάπτυξης δεν πρέπει να το σταματάμε πριν αυτή ολοκληρωθεί στους χρόνους που αναφέραμε πριν.

Ανάπτυξη και διατροφή
Απ’ όλα όσα συζητήσαμε προηγουμένως, γίνεται φανερό πως η φάση της ανάπτυξης συνεπάγεται μεγάλες ανάγκες για τον οργανισμό που αναπτύσσεται. Οι ανάγκες αυτές αφορούν ένα διπλό σκοπό. Σκεφτείτε πως ένα κουτάβι μεγαλώνει κάθε μέρα. Επομένως, ο οργανισμός του έχει διπλή αποστολή: α) να συντηρηθεί και β) να αυξηθεί. Ή πιο παραστατικά, ένα κουτάβι που αναπτύσσεται, τρώει για να συντηρήσει τα ήδη «κεκτημένα» αλλά και για να συνεχίζει να αυξάνεται. Τα οστά, οι μυς, οι τένοντες, τα έντερα, οι πνεύμονες, το δέρμα, η καρδιά, ο εγκέφαλος και τα νεύρα, «παρακολουθούν την ανάπτυξη του κουταβιού και μεγαλώνουν, διογκώνονται, εξελίσσονται και επιμηκύνονται. Η ύλη αυτή δομείται από τα θρεπτικά συστατικά αλλά και βασίζει την λειτουργία της σε αυτά. Οι πρωτεΐνες της τροφής γίνονται ιστοί, το ασβέστιο οστά, τα λίπη ενέργεια για παιχνίδι, κ.λ.π. Η τροφή λοιπόν πρέπει να τα παρέχει όλα αυτά και μάλιστα σε καλή ποιότητα, επαρκή ποσότητα και σωστή αναλογία. Ιδιαίτερη έμφαση στην διατροφή του κουταβιού πρέπει να δοθεί στις πρωτεΐνες, οι οποίες στην κυριολεξία «χτίζουν» το κουτάβι. Ο ρόλος των πρωτεϊνών στο σώμα είναι και δομικός π.χ. οι μυς, το δέρμα, οι τρίχες, αλλά και λειτουργικός, π.χ. η αιμοσφαιρίνη και τα αντισώματα. Τα λίπη εξασφαλίζουν την παροχή ενέργειας για την λειτουργία του οργανισμού αλλά και για την αυξημένη κινητικότητα. Οι υδατάνθρακες τέλος συμβάλλουν στην ενεργειακή κάλυψη του οργανισμού. Δεν φτάνουν όμως μόνο αυτά. Χρειάζονται και οι βιταμίνες και τα μέταλλα. Οι πρώτες δεν είναι απαραίτητες παρά σε μικρές ποσότητες, αλλά κυριολεκτικά ελέγχουν τον μεταβολισμό. Από τα μέταλλα, το ασβέστιο και ο φώσφορος είναι απολύτως απαραίτητα για την ανάπτυξη των οστών. Συνολικά μάλιστα, οι ανάγκες των αναπτυσσόμενων οργανισμών είναι μεγαλύτερες ανά κιλό βάρους από αυτές της συντήρησης των ενηλίκων. Για τον λόγο αυτό, θα διαπιστώσετε ότι οι ξηρές τροφές ανάπτυξης έχουν μεγαλύτερες περιεκτικότητες σε πρωτεΐνες π.χ. σε σχέση με τα προϊόντα συντήρησης.
Αυτό βέβαια με την σειρά του σημαίνει πως οι τροφές ανάπτυξης είναι πιο πλούσιες και σε ενέργεια.

Ενέργεια και ανάπτυξη
Τα πάντα στη φύση γίνονται με δαπάνη ενέργειας. Οποιαδήποτε μεταβολή σημαίνει πως έχει καταβληθεί υποχρεωτικά ένα ενεργειακό τίμημα. Π.χ. όταν βαδίζουμε σπαταλούμε ενέργεια. Όταν ένα τραύμα επουλώνεται, ο οργανισμός δαπανά ενέργεια για τον σκοπό αυτό. Αυτή η δαπάνη ενέργειας στους οργανισμούς συνίσταται στην κινητοποίηση χημικών ουσιών, στην διάσπασή τους, στην παρασκευή νέων ουσιών, στην αντικατάσταση άλλων, κ.λ.π.
Κατά την διάρκεια της ανάπτυξης, ο οργανισμός μπορεί να παρομοιαστεί με ένα εργοστάσιο, στο οποίο κατασκευάζονται συνεχώς με πυρετώδεις ρυθμούς νέες δομές, οι οποίες πρέπει να συντηρηθούν σωστά, ώστε πάνω σε αυτές να δημιουργηθούν και άλλες και πάει λέγοντας. Οι ενεργειακές ανάγκες είναι πολύ μεγάλες και μάλιστα μεγαλύτερες ανά κιλό βάρους, από αυτές που απαιτούνται για την συντήρηση των ενηλίκων. Οι ανάγκες αυτές καλύπτονται από την περιεκτικότητα της τροφής σε λίπη και υδατάνθρακες (σάκχαρα), η οποία είναι υψηλότερη από αυτή της συντήρησης.

Η χημική σύσταση του αναπτυσσόμενου οργανισμού
Το σώμα του νεογέννητου οργανισμού αποτελείται από 92-93% νερό, πρωτεΐνες, λίγα λίπη και ελάχιστους υδατάνθρακες. Όσο περνάει ο καιρός, ελαττώνεται το νερό μέχρι 70% και αυξάνεται η περιεκτικότητα του σώματος σε πρωτεΐνες, λίπη, υδατάνθρακες (με αυτή τη σειρά!!!). Οφείλει λοιπόν και η διατροφή να προμηθεύει αυτά τα συστατικά και στον οργανισμό. Οι πλαδαρές (μυξώδεις) μάζες του νεογέννητου, γίνονται λιγότερο πλαδαρές σε ηλικία π.χ. 2 μηνών, ενώ στην ηλικία των 7-8 μηνών οι σάρκες είναι σφιχτές. Αυτό το απλό και διαπιστώσιμο γεγονός αποδεικνύει την ελάττωση της υγρασίας και την αύξηση των στερεών συστατικών στους ιστούς.

Όλα και με μέτρο
Οι πρωτεΐνες, οι υδατάνθρακες, τα λίπη, οι βιταμίνες και τα μέταλλα πρέπει να συνυπάρχουν σε επαρκείς ποσότητες σε κάθε προϊόν. Αν αυτή η προϋπόθεση ισχύει, τότε λέμε ότι η τροφή είναι πλήρης, επειδή ακριβώς τα έχει όλα. Αυτό όμως δεν επαρκεί, γιατί τα επιμέρους συστατικά πρέπει να βρίσκονται σε μία αρμονία τόσο με τον οργανισμό, όσο και μεταξύ τους. Αυτό είναι και το δυσκολότερο σημείο της διατροφής και είναι αυτό που την αναδεικνύει σε τέχνη και επιστήμη. Ας πάρουμε για παράδειγμα τις πρωτεΐνες. Σίγουρα το κουτάβι έχει ανάγκη από αυτές και μάλιστα σε αυξημένες ποσότητες. Αν όμως δώσουμε πάρα πολύ πρωτεΐνη, τότε θα έχουμε ξεπεράσει τις δυνατότητες αφομοίωσης του εντέρου και θα ξεκινήσουν εντερικά προβλήματα. Επίσης έχει βρεθεί ότι για να αξιοποιηθεί σωστά η προσλαμβανόμενη πρωτεΐνη, χρειάζεται και μία ποσότητα λίπους. Αν τώρα δώσουμε παραπάνω λίπος και μειώνουμε την απορρόφηση των πρωτεϊνών, αλλά και οδηγούμε το κουτάβι σε παχυσαρκία.
Αλλά και τα λίπη για να μεταβολιστούν σωστά χρειάζονται υδατάνθρακες, το πλεόνασμα των οποίων στην τροφή προκαλεί διάρροια και παχυσαρκία. Βλέπουμε δηλαδή πως τα θρεπτικά συστατικά δεν «δουλεύουν» ανεξάρτητα το ένα από το άλλο, αλλά αντίθετα συνδυάζονται σε μία ιδανική αναλογία. Αυτή είναι η εξισορρόπηση της τροφής. Συνοψίζοντας λοιπόν, μία καλή τροφή πρέπει να είναι πλήρης και ισορροπημένη: να έχει δηλαδή όλα τα απαραίτητα συστατικά και σε σωστή αναλογία. Είναι σχετικά εύκολο να φτιάξει κάποιος μια πλήρη τροφή. Δεν έχει παρά να αναμείξει μερικά απλά υλικά. Το μαγειρεμένο φαγητό, για παράδειγμα, είναι μία τέτοια περίπτωση. Είναι όμως άλλο τόσο δύσκολο να ισορροπήσει κανείς μία τροφή. Να βρει με άλλα λόγια την ιδανική αναλογία των επιμέρους συστατικών. Οι μεγάλες, σοβαρές και αξιόπιστες εταιρίες, έχουν ερευνητικά κέντρα και εργαστήρια, όπου με πολύ κόπο και έρευνα το καταφέρνουν. Ένας ιδιώτης που προσπαθεί μόνος του, φτιάχνοντας διάφορα «μενού», είναι μάλλον απίθανο να τα καταφέρει. Να γιατί πολλοί ιδιοκτήτες τρέφουν ψευδαισθήσεις ότι ταΐζουν τον σκύλο τους σωστά, ενώ στην πραγματικότητα τον κακοσιτίζουν. Όπως επίσης, πολλοί άλλοι ενώ ταΐζουν μια καλή ξηρά τροφή, επιμένουν να χορηγούν στον σκύλο τους και τα περισσεύματα της κουζίνας τους, καταστρέφοντας έτσι την εξισορρόπηση της τροφής που αγοράζουν. Το θέμα είναι απλό: ή μία τροφή καλύπτει τις ανάγκες ενός ζώου ή διαφορετικά δεν αξίζει να την αγοράσετε. Υπάρχουν βέβαια και κάποιες περιπτώσεις όπου χορηγούνται ειδικά συμπληρώματα π.χ. λιπαρών οξέων, βιταμινών, μετάλλων, αλλά αυτό γίνεται μόνο όταν κριθεί απαραίτητο και σε συγκεκριμένες δοσολογίες.

Η έννοια της συντήρησης
Η συντήρηση δεν είναι μία τόσο απλή έννοια και ούτε τα γνωρίσματά της είναι αυτονόητα όσο πιστεύουν πολλοί. Αντίθετα μάλιστα, κρύβει πολλά μυστικά. Με απλά λόγια, μπορούμε να πούμε πως η συντήρηση είναι μία φάση κατά την οποία ένα ενήλικο ζώο, ζει μία ήρεμη, φυσιολογική ζωή, χωρίς καταστάσεις που απαιτούν αυξημένη δαπάνη ενέργειας. Ένα τυπικό παράδειγμα, αφορά π.χ. ένα λυκόσκυλο, το οποίο ζει στον κήπο του ιδιοκτήτη του. Ή ένα κανίς, το οποίο κυκλοφορεί στα δωμάτια ενός διαμερίσματος. Ή ένα κυνηγόσκυλο, εκτός κυνηγετικής περιόδου. Στα παραδείγματα αυτά παίρνουμε ως δεδομένο ότι ο σκύλος, αν είναι θηλυκό, δεν εγκυμονεί και ακόμα πως ο ιδιοκτήτης του το βγάζει βόλτα σε καθημερινή βάση. Επομένως, οι διατροφικές του ανάγκες είναι οι χαμηλότερες από κάθε άλλη φάση της ζωής του. Ένας οργανισμός λοιπόν που βρίσκεται σε φάση συντήρησης, χρειάζεται ενέργεια και θρεπτικά συστατικά για να συνεχίσει να ζει το ίδιο φυσιολογικά.
Οι βιολογικές «κατασκευές» μέσα στον οργανισμό δεν είναι σταθερές. Ο ίδιος ο οργανισμός από την μία «χτίζει», π.χ. δημιουργεί κύτταρα, αντισώματα, αίμα, αγγεία, τρίχες, κ.λ.π. και αυτός ο ίδιος από την άλλη «γκρεμίζει» για να ανανεώνεται. Εκτός όμως από την δομή υπάρχει και η λειτουργία του οργανισμού. Οι συσπάσεις της καρδιάς, οι αναπνευστικές κινήσεις, το ηλεκτρικό ρεύμα στα νεύρα, η ίδια η πέψη και η απορρόφηση ουσιών απαιτούν πρώτες ύλες και ενέργεια. Ακόμα λοιπόν και όταν φαίνεται ένας σκύλος πως ηρεμεί, στο εσωτερικό το σώματός του γίνονται εκατομμύρια βιοχημικές αντιδράσεις, ώστε το σύνολο να λειτουργεί αρμονικά. Αν το καταφέρουμε αυτό, την αρμονική λειτουργία του οργανισμού, τότε εξασφαλίζουμε και την ετοιμότητα του ώστε να αντιδράσει σωστά και σε πιο έντονες καταστάσεις όπως η εγκυμοσύνη και το κυνήγι. Ιδιαίτερα για τις αθλητικές φυλές, όπως είναι τα κυνηγόσκυλα, δεν πρέπει να δούμε τη φάση της συντήρησης σαν κάτι ξεκομμένο, αλλά σαν μία ενδιάμεση φάση ανάμεσα σε δύο κυνηγετικές περιόδους. Μέσα από αυτή την οπτική γωνία καταλαβαίνει κανείς για ποιο λόγο η διατροφή πρέπει και στη φάση αυτή να παραμείνει ποιοτική, πλήρης και εξισορροπημένη. Όσοι κάνουν το λάθος και αδιαφορούν για την ποιοτική διατροφή του σκύλου τους, εκτός της κυνηγετικής περιόδου, θα απογοητευτούν τον ερχόμενο Αύγουστο ή Σεπτέμβριο, γιατί θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος, ώστε ο οργανισμός του σκύλου να αφομοιώσει τα συστατικά της ενεργειακής τροφής και να ετοιμαστεί διατροφικά. Εκτός αυτού, η φθορά του οργανισμού από την εναλλαγή ισορροπημένης – μη ισορροπημένης διατροφής είναι σημαντική γιατί θα πρέπει κάθε φορά να προσαρμόζει την βιοχημεία του ανάλογα και μετά να την αναπροσαρμόζει, κ.λ.π.

Οι ανάγκες της συντήρησης
Πρωτεύοντα ρόλο και εδώ έχουν οι πρωτεΐνες, αλλά όχι στην ποσότητα που απαιτείται για ανάπτυξη. Τα λίπη και οι υδατάνθρακες βρίσκονται σε μέτρια επίπεδα, αφού οι ενεργειακές δαπάνες δεν είναι μεγάλες. Το ίδιο ισχύει και για τις βιταμίνες και τα μέταλλα. Οι ουσίες αυτές είναι πάντα απαραίτητες. Η πληρότητα και η εξισορρόπηση της τροφής είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για τους ίδιους λόγους που ισχύουν και στην ανάπτυξη. Σε ότι αφορά τα συμπληρώματα, η χρήση τους δεν συνίσταται, εκτός και αν συντρέχει ιατρικός λόγος. Στις εποχές του έτους που έχουμε αλλαγή τριχώματος, η χορήγηση απαραίτητων λιπαρών οξέων ίσως είναι χρήσιμη.

Οίστρος – εγκυμοσύνη
Μία άλλη σημαντική εφαρμογή των τροφών ανάπτυξης είναι η αναπαραγωγή του σκύλου. Ο ιδιοκτήτης που επιθυμεί κουτάβια από την σκύλα του θα πρέπει περίπου 20 ημέρες πριν την αναμενόμενη εμφάνιση του οίστρου (της «περιόδου») να προσαρμόσει σταδιακά την διατροφή του ζώου σε μία τροφή ανάπτυξης και να την διατηρήσει σταθερή καθ’ όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Η αυξημένη περιεκτικότητα της τροφής σε πρωτεΐνες, βιταμίνες και μέταλλα ωφελεί τα μέγιστα τον οργανισμό του θηλυκού κατά τον οίστρο, διότι ευνοεί την ορμονική ρύθμιση (οι περισσότερες ορμόνες είναι πρωτεϊνικής φύσης) και προσάγει στην μήτρα τα απαραίτητα δομικά συστατικά (επίσης πρωτεϊνικής φύσης). Με άλλα λόγια, μια τέτοια διατροφή ευνοεί στον βαθμό που της αναλογεί το περιβάλλον της σύλληψης. Στην υπόλοιπη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ο οργανισμός έχει μία τριπλή αποστολή: να συντηρηθεί σωστά, να «χτίσει» τους νέους οργανισμούς και να προετοιμάσει τον μαστό για την γαλουχία. Η σωστή συντήρηση είναι κάτι παραπάνω από επιβεβλημένη, γιατί κάποια διαταραχή ή ανεπάρκεια του οργανισμού, μπορεί να έχει δυσμενείς επιπτώσεις στα έμβρυα. Η δημιουργία των νέων οργανισμών είναι μία μεγαλειώδης και γοητευτική διαδικασία. Σκεφτείτε ότι από το αρχικό κύτταρο (το γονιμοποιημένο ωάριο) μέσα σε δύο μήνες, έρχεται στον κόσμο το νεογέννητο κουτάβι. Το νεογέννητο αυτό πλάσμα έχει δέρμα, τρίχωμα, οστά, πεπτικό σύστημα, καρδιά, εγκέφαλο, νεύρα, κ.λ.π., τα οποία δημιουργήθηκαν από ένα αρχικό κύτταρο. Η κατασκευή αυτών των ιστών, απαιτεί μεγάλες ποσότητες καλής πρωτεΐνης, βιταμίνες και μέταλλα. Και βέβαια, δεν αναφερόμαστε μόνο σε ένα κουτάβι, αλλά σε 6,7,8, 11 ή και περισσότερα. Άρα, η συνολική ποσότητα πρωτεϊνών είναι μεγάλη. Σε αυτήν πρέπει να προσθέσουμε και την επιπλέον ποσότητα πρωτεϊνών που απαιτεί ο μαστός για να διογκωθεί και να ετοιμάσει το πρωτόγαλα, το οποίο είναι πλούσιο σε αντισώματα (τα οποία είναι και αυτά πρωτεΐνες). Να διευκρινίσουμε ότι οι ανάγκες της εγκυμοσύνης δεν είναι σταθερές καθ’ όλη τη διάρκειά της, αλλά αυξάνονται όσο αυτή εξελίσσεται και κορυφώνονται το τελευταίο 20ήμερο που γίνεται έντονη δόμηση των εμβρυϊκών ιστών. Πολλοί ιδιοκτήτες συνηθίζουν να ταΐζουν τις εγκυμονούσες σκύλες με τροφές ενέργειας. Αυτό είναι σωστό για τις μεγαλόσωμες φυλές, π.χ. Αγίου Βερνάρδου. Στις μεσαίες όμως φυλές, όπως είναι οι κυνηγετικές, υπάρχει ο κίνδυνος της παχυσαρκίας, επειδή οι τροφές ενέργειας είναι πλούσιες σε λιπαρά. Τμήμα του λίπους που δημιουργεί ο οργανισμός, εναποτίθενται γύρω από τον κόλπο και τον τράχηλο και έτσι όταν έλθει η κρίσιμη ώρα της διαστολή τους, το λίπος μπορεί να γίνει μηχανικό εμπόδιο σε αυτή την διαστολή. Εκτός αυτού, το περιττό βάρος της παχυσαρκίας προκαλεί δυσφορία και στα ίδια τα ζώα. Άλλοι πάλι ιδιοκτήτες επιμένουν σε προϊόντα συντήρησης κατά την εγκυμοσύνη της σκύλας τους, και απλώς αυξάνουν την ποσότητα και χορηγούν συμπληρώματα. Για να είναι επιτυχής αυτή η τακτική, θα πρέπει να αυξηθούν σημαντικά οι χορηγούμενες ποσότητες: να διπλασιαστούν και προς το τέλος της κύησης να τριπλασιαστούν (!!!) σε σχέση με την δόση συντήρησης. Μα τότε το έντερο, είναι αδύνατο να επεξεργαστεί και να πέψει όλο αυτόν τον όγκο ξηράς τροφής και το ζώο είτε θα φάει λιγότερο, είτε θα παρουσιάσει διάρροιες. Σε ό,τι αφορά τα συμπληρώματα, είναι μάλλον άχρηστα, διότι οι ξηρές τροφές ανάπτυξης είναι πλήρεις και σε αυτή την παράμετρο. Αν η διατροφή γενικώς δεν είναι η κατάλληλη, λίγη βοήθεια θα προσφέρουν τα συμπληρώματα. Πάντως, σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως η αναιμία εγκυμοσύνης, κατόπιν ιατρικής συμβουλής, μπορούν να χορηγηθούν βιταμίνες. Το ασβέστιο, το οποίο αρκετοί χορηγούν αλόγιστα, εκτός από άχρηστο, είναι και βλαβερό, ιδιαίτερα την τελευταία εβδομάδα πριν από τον τοκετό. Η πλέον δοκιμασμένη και ασφαλής πρακτική για την διατροφή της εγκυμονούσας σκύλας είναι τα προϊόντα ανάπτυξης.


Η πρακτική της σίτισης του σκύλου
Για να ταΐσει ένας ιδιοκτήτης τον σκύλο του, δεν μπορεί παρά να καταφύγει σε τέσσερις λύσεις: α) το μαγειρεμένο φαγητό, β) τις κονσέρβες, γ) την ξηρά τροφή και δ) συνδυασμούς των προηγούμενων. Πριν δούμε κάθε περίπτωση ξεχωριστά, θα αναφέρουμε τα κριτήρια τα οποία πρέπει να εκπληρώνει μία τακτική διατροφή, ώστε με γνώμονα αυτά, να μπορούμε να συγκρίνουμε:
1.      Να περιέχει την ενέργεια που απαιτείται, ανάλογα με την φάση της ζωής του σκύλου.
2.      Να περιέχει τις απαιτούμενες σε ποσότητα και ποιότητα πρωτεΐνες.
3.      Να περιέχει τα απαραίτητα λιπαρά οξέα.
4.      Να περιέχει τις βιταμίνες και τα μέταλλα που απαιτούνται.
5.      Να περιέχει τις απαραίτητες ίνες, ώστε το πεπτικό σύστημα να λειτουργεί φυσιολογικά.
6.      Να μην περιέχει μικρόβια, παράσιτα και άλλους βλαπτικούς μικροοργανισμούς, ώστε να ευνοεί την ανάπτυξή τους.
7.      Να μην περιέχει τοξικές ουσίες, οι οποίες μπορεί κατά οποιονδήποτε τρόπο να βλάψουν την υγεία του ζώου.
8.      Να είναι γευστική ώστε να την τρώει ο σκύλος άνετα.
9.      Να είναι όσο πιο εξειδικευμένη γίνεται, ανάλογα με τις ανάγκες του σκύλου.
10.      Να παρουσιάζει την ιδανική σχέση ποιότητας / τιμής και να είναι όσο πιο οικονομική γίνεται.

Τα παραπάνω κριτήρια είναι στην ουσία ένας «δεκάλογος» και μπορούν να διαμορφώσουν την γνώμη μας για το κατά πόσο ένα προϊόν ή ένα σύστημα διατροφής είναι τελικά επωφελές για τον σκύλο μας ή όχι. Και φυσικά, σαν καταναλωτές, οφείλουμε να δαπανούμε τα χρήματά μας εκεί που πιάνουν τόπο.

Tο μαγειρεμένο φαγητό
Με τον όρο αυτό, αναφερόμαστε σε τροφή η οποία παρασκευάζεται (μαγειρεύεται) ειδικά για τον σκύλο και λιγότερο στα αποφάγια, στα περισσεύματα δηλαδή του καθημερινού φαγητού της οικογένειας. Πολλοί ιδιοκτήτες πιστεύουν πως η τροφή που παρασκευάζουν με συνταγή δικής τους επινόησης είναι πιο υγιεινή, πιο θρεπτική και πιο οικονομική από τα εμπορικά προϊόντα. Άλλοι πάλι εμφορούνται από την αντίληψη πως αφού το οικογενειακό φαγητό είναι θρεπτικό για αυτούς, θα είναι και για το σκύλο τους!!! Και βέβαια υπάρχουν και εκείνοι οι οποίοι δεν εμπιστεύονται τις εταιρείες (πού ξέρω εγώ τι βάζουν μέσα;). Υπάρχει όμως και μια μικρή κατηγορία ιδιοκτητών η οποία, θέλει ο σκύλος τους να τρωει «ό,τι καλύτερο», σύμφωνα με τις αντιλήψεις τους, και έτσι κάποιοι σκύλοι τρώνε μπριζόλες και ψαρονέφρι!!!
Σε όλα αυτά οι ενστάσεις είναι πολλές. Κατ’ αρχήν ένα τέτοιο σύστημα διατροφής είναι «τυφλό», αφού κανείς δεν λαμβάνει υπόψη τις πραγματικές ανάγκες του ζώου, αλλά και κανένας δεν γνωρίζει τι ακριβώς ταΐζει π.χ. πόση πρωτεΐνη, πόσα λιπαρά, κλπ.
Κανείς δεν μπορεί να απαντήσει στην ερώτηση: πόσες μπριζόλες καλύπτουν θρεπτικά και ενεργειακά μια έγκυο σκύλα; Ή πάλι, πόσο ρύζι με κιμά ικανοποιεί τις ανάγκες ενός αναπτυσσόμενου κουταβιού; Το επιχείρημα «ας φαει όσο θέλει» είναι άκυρο διότι:
α) για λόγους γευστικότητας μπορεί το ζώο να καταναλώσει μεγάλες ποσότητες τροφής, εις βάρος της πεπτικότητά της.
β) όσο και αν φαει από μια μη ισορροπημένη τροφή ένα ζώο, η ποσότητα δεν αναπληρώνει την ποιότητα.
Αρκετοί ιδιοκτήτες, για να λύσουν αυτό το πρόβλημα, χορηγούν συμπληρώματα βιταμινών, αμινοξέων κλπ. Αυτό, εκτός από το κόστος, δεν λύνει το πρόβλημα της εξισορρόπησης γιατί δεν γνωρίζουμε πόσες βιταμίνες ή πρωτεΐνες έχει η τροφή ώστε να υπολογίσουμε πόσες χρειάζεται να συμπληρώσουμε. Άλλωστε για να αξιοποιηθούν σωστά οι πρωτεΐνες και οι βιταμίνες πρέπει και τα υπόλοιπα στοιχεία της τροφής να είναι καλής ποιότητας και σε σωστή ποσότητα. Ένα άλλο θέμα που σχετίζεται με την χορήγηση μαγειρεμένου φαγητού, είναι το πόσο συχνά μαγειρεύει κάποιος για το σκύλο του. Αν π.χ. μαγειρεύει κάθε μέρα, τότε σπαταλά χρόνο τον οποίο θα μπορούσε να αξιοποιήσει διαφορετικά εκπαιδεύοντας τον σκύλο ή βγάζοντάς τον για βόλτα. Αν όμως μαγειρεύει κάθε 3-4 ημέρες ή μια φορά την εβδομάδα, τότε υποχρεωτικά συντηρεί την τροφή στο ψυγείο. Σ’ αυτή την περίπτωση η τροφή είτε θα σερβιριστεί κρύα, με ελάττωση της γευστικότητας είτε θα αναθερμανθεί. Η θερμική αυτή κατεργασία μπορεί όμως να την υποβαθμίσει ακόμα περισσότερο, αφού η θερμότητα σ’ ένα βαθμό καταστρέφει και πρωτεΐνες και βιταμίνες. Τους καλοκαιρινούς μήνες το μαγειρεμένο φαγητό εγκυμονεί, δύο επιπλέον κινδύνους: προσελκύει έντομα τα οποία πιθανόν να «λερώσουν» την τροφή και ακόμα πιο εύκολα αλλοιώνεται στο περιβάλλον, αν ο σκύλος δεν την φάει αμέσως. Αυτά έχουν σαν αποτέλεσμα την εμφάνιση παρασιτώσεων και γαστρεντερικών διαταραχών. Αυτές οι τελευταίες εμφανίζονται συχνά όταν ο σκύλος τρώει περισσεύματα του οικογενειακού φαγητού, τα οποία περιέχουν πικάντικες σάλτσες, καρυκεύματα κλπ. Όπως και αν το δούμε το θέμα ο σκύλος δεν είναι άνθρωπος, συνεπώς τροφή κατάλληλη για τον άνθρωπο, δεν μπορεί να είναι κατάλληλη για τον σκύλο. Αυτό ισχύει και αντίστροφα. Πώς θα ήταν το δέρμα σας, τα μαλλιά σας αλλά και τα εσωτερικά σας όργανα, αν τρώγατε επί μακρόν σκυλοτροφές; Μάλλον το ίδιο χάλια όπως και τα αντίστοιχα σκύλων οι οποίοι τρώνε αυτά που περισσεύουν από το τραπέζι των ιδιοκτητών τους.

Οι κονσέρβες
Οι κονσέρβες όπως και το μαγειρεμένο φαγητό είναι τροφές πλήρεις υπό την έννοια πως περιέχουν σε ποικίλο βαθμό και πρωτεΐνες και λίπη και υδατάνθρακες και κάποιες βιταμίνες. Όμως δεν είναι τροφές ισορροπημένες, δεν περιέχουν δηλαδή την σωστή αναλογία των επιμέρους θρεπτικών συστατικών. Οι κονσέρβες άλλωστε περιέχουν τουλάχιστον 80-85% υγρασία, δηλαδή νερό. Στο εμπόριο κυκλοφορούν είτε σε πολτώδη μορφή (πατέ) είτε σε σχήμα περιεχομένου κυβικό (μπουκιές). Είναι ιδιαίτερα γευστικά προϊόντα και πολλοί ιδιοκτήτες τα χρησιμοποιούν αναμειγνύοντας τα με το μαγειρεμένο φαγητό ή με την ξηρά τροφή. Κυκλοφορούν σε διάφορα μεγέθη, αλλά το πιο δημοφιλές είναι αυτό των 1250 γραμμαρίων. Τα μειονεκτήματά τους είναι ακριβώς αυτά που αναφέραμε για το μαγειρεμένο φαγητό. Δεν παρουσιάζουν εξειδίκευση ανάλογα με την φάση στην οποία βρίσκεται το ζώο, αλλοιώνεται εύκολα στο περιβάλλον, προσελκύουν έντομα και γενικά είναι υποβαθμισμένες τροφές. Ασφαλώς και υπάρχουν ποιοτικά προϊόντα σε κονσέρβα, αλλά σε αυτή την περίπτωση, το κόστος είναι απαγορευτικό, εκτός εάν ο σκύλος, ανήκει σε ιδιαίτερα μικρόσωμες φυλές. Ένα ζήτημα το οποίο σχετίζεται τόσο με την κονσέρβα όσο και με το μαγειρεμένο φαγητό είναι αυτό της στοματικής υγιεινής. Οι μαλακές τροφές εύκολα αφήνουν υπολείμματα ανάμεσα στα δόντια, με αποτέλεσμα να σχηματίζεται πέτρα, να προκαλείται ουλίτιδα κλπ. Ακόμα και νεαρά ζώα μερικές φορές έχουν προβλήματα υγιεινής της στοματικής κοιλότητας. Η δύσοσμη αναπνοή είναι ένα ενοχλητικό σημείο της κατάστασης αυτής. Σε πιο προχωρημένη ηλικία, μικρόβια από τα δόντια μεταφέρονται με την κυκλοφορία του αίματος σε άλλα όργανα όπως π.χ. η καρδιά, οι πνεύμονες, η μήτρα, ο προστάτης και εκεί μπορεί να αναπτυχθούν προκαλώντας π.χ. βακτηριακή ενδοκαρδίτιδα, πυομήτρα κλπ.

Η ξηρά τροφή
Με τον όρο αυτόν, αναφερόμαστε στα γνωστά εμπορικά προϊόντα τα οποία φέρονται στην αγορά σε συσκευασίες 1Kg, 3 Kg, 5 Kg, 7,5 Kg, 15Kg και 20Κg ανάλογα με το προϊόν και την εταιρεία. Στην παγκόσμια αγορά κυριαρχούν εδώ και πολλές δεκαετίες και έχουν καθιερωθεί – όχι άδικα – ως η καλύτερη λύση στο πρόβλημα της διατροφής του σκύλου. Το μεγάλο μυστικό της ξηράς τροφής είναι ακριβώς αυτό, ότι είναι δηλαδή σε ξηρή μορφή, αφού η υγρασία που περιέχει είναι συνήθως 8% (το πολύ 10%)!!! Αυτό είναι πλεονέκτημα και ιδού γιατί:
α) Οι συνήθεις μαγειρεμένες τροφές και οι κονσέρβες, έχουν υγρασία τουλάχιστον 70-80%. Άρα η ξηρή τροφή είναι συμπυκνωμένη. Το 1 κιλό ξηρής τροφής αντιστοιχεί σε τουλάχιστον 5 (πέντε) κιλά μαγειρεμένου φαγητού ή κονσέρβας. Επομένως είναι πιο βολική στην αποθήκευση, αλλά και στην μεταφορά.
β) Οι μικροοργανισμοί για να αναπτυχθούν σε ένα τρόφιμο έχουν ανάγκη από την παρουσία νερού (υγρασίας). Όσο πιο πολύ υγρασία περιέχει ένα τρόφιμο, τόσο πιο εύκολα μπορεί να αλλοιωθεί από μικρόβια και μύκητες. Άρα η ξηρά τροφή είναι πιο ασφαλής.
γ) Τα προϊόντα ξηρής τροφής καλύπτουν πολύ μεγάλο εύρος, αναγκών του σκύλου, ανάλογα με την φάση της ζωής του π.χ. ανάπτυξη, συντήρηση, ενέργεια κλπ. Μπορούν πλήρως να καλύψουν τις πραγματικές τους ανάγκες, γιατί είναι πλήρεις και ισορροπημένες. Περιέχουν όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά και στην σωστή επιμέρους αναλογία.
δ) Είναι πολύ οικονομικές. Ακόμα και η πιο ακριβή ξηρή τροφή είναι τελικά φτηνότερη και από την πιο φτηνή κονσέρβα. (Αυτό θα το δούμε αναλυτικότερα, πιο κάτω).
ε) Συμβάλλουν σημαντικά στην στοματική υγιεινή του ζώου, αφού λόγω σκληρότητας, τρίβουν και καθαρίζουν σε ένα βαθμό τα δόντια.
στ) Δεν απαιτεί ψυγείο η αποθήκευσή τους και είναι ελάχιστα ελκυστική σε έντομα π.χ. μύγες, μέλισσες, σφήκες. Δεν απαιτεί χρόνο από μέρους του ιδιοκτήτη, το τάισμα του σκύλου. Αντίθετα εξοικονομείται χρόνος, ο οποίος μπορεί να αφιερωθεί στην εκπαίδευση ή στην βόλτα. Αλλά και το μπολ που σερβίρεται η ξηρή τροφή, καθαρίζεται εύκολα με νερό, χωρίς να απαιτείται σχολαστικός καθαρισμός με απορρυπαντικό όπως όταν χορηγούμε κονσέρβες ή μαγειρεμένο φαγητό.
ζ) Τρώγονται ευχάριστα από το σκύλο, ιδιαίτερα οι ξηρές τροφές καλής ποιότητας γιατί αποτελούνται από ποιοτικά συστατικά. Συνήθως βέβαια, οι κονσέρβες και το μαγειρεμένο φαγητό, είναι πιο νόστιμα.
Αν ο σκύλος μπορεί να επιλέξει ίσως να τα προτιμήσει. Γι’ αυτό η ξηρή τροφή πρέπει να είναι η αποκλειστική διατροφή του σκύλου. Για να «γυρίσουμε» από το μαγειρεμένο φαγητό στην ξηρή τροφή, θα πρέπει να τα ανακατεύουμε και σιγά – σιγά, κάθε 3-4 ημέρες να αυξάνουμε λίγο – λίγο την ξηρή τροφή, μειώνοντας αντίστοιχα την ποσότητα του μαγειρεμένου. Αν ο σκύλος είναι ενήλικος, τότε ταΐζουμε μια φορά την ημέρα και αφήνουμε την τροφή στη διάθεση του ζώου, για περίπου μισή ώρα. Αν δεν την φάει, τότε την μαζεύουμε και επαναλαμβάνουμε την διαδικασία, την επόμενη μέρα. Είναι λάθος να αφήνουμε την τροφή όλη μέρα στη διάθεση του σκύλου, γιατί την θεωρεί δεδομένη και αν δεν του αρέσει, την «σνομπάρει». Ενώ αν ο σκύλος καταλάβει ότι έχει μία μόνο ευκαιρία την ημέρα να φάει, όχι μόνο θα φάει, αλλά σέβεται και περισσότερο τον ιδιοκτήτη του. Στο κουτάβι τα πράγματα είναι διαφορετικά. Τα κουτάβια είναι ιδιαίτερα λαίμαργα και τρώνε αδιακρίτως οτιδήποτε εμείς τους σερβίρουμε. Βέβαια και αυτά έχουν τις προτιμήσεις τους. Μέχρι το κουτάβι να γίνει 6 μηνών, καλό είναι να τρώει τρεις φορές την ημέρα. Αν δείξει άρνηση στην τροφή, τότε μετά από 2 λεπτά, την μαζεύουμε και την παραθέτουμε πάλι το μεσημέρι και επαναλαμβάνουμε την διαδικασία μέχρι να αρχίσει να την τρώει. Από τη στιγμή που θα «βάλουμε» τον σκύλο μας (είτε κουτάβι, είτε ενήλικο) στην ξηρά τροφή, θα φροντίσουμε να συνεχίσουμε έτσι και δεν θα του δίναμε τίποτα άλλο, παρά μόνο νερό, το οποίο θα πρέπει να είναι στη διάθεση του όλο το 24ωρο.

Συνδυασμοί
Οι περισσότεροι ιδιοκτήτες συνηθίζουν να ταΐζουν με άναρχο τρόπο τον σκύλο τους, συνδυάζοντας με διάφορους τρόπους το μαγειρεμένο φαγητό, την κονσέρβα και την ξηρά τροφή. Με όσα εκθέσαμε στις προηγούμενες σελίδες, γίνεται φανερό πως οι όποιοι συνδυασμοί, δεν έχουν κανένα πλεονέκτημα έναντι της ξηρής τροφής. Γιατί ακόμα και στην περίπτωση που ο σκύλος τρώει ξηρή τροφή και «κάτι άλλο», αυτό το «κάτι άλλο» καταστρέφει την εξισορρόπηση της ξηράς τροφής, μειώνοντας έτσι την πεπτικότητα των συστατικών της.

Το κοστολόγιο της διατροφής
Αυτό το θέμα είναι πολύ σημαντικό, ιδιαίτερα για ανθρώπους που έχουν πολλούς σκύλους. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα, αυτό το κριτήριο διαμορφώνει και την «διατροφική πολιτική» του ιδιοκτήτη. Η γενική εντύπωση πως το μαγειρεμένο φαγητό είναι σχεδόν τσάμπα, δεν είναι ακριβής, διότι τα όποια συστατικά χρησιμοποιείτε κοστίζουν. Όσο πιο ποιοτικά είναι τα συστατικά αυτά (π.χ. κρέας αντί για κόκαλα), τόσο αυξάνει το κοστολόγιο. Σε αυτό θα πρέπει να προσθέσετε και το ρεύμα για το βράσιμο και το νερό και το απορρυπαντικό για το πλύσιμο των σκευών. Επίσης να προσθέσετε το κόστος των συμπληρωμάτων, τα οποία αργά ή γρήγορα θα αναγκαστείτε να χορηγήσετε. Ακόμη να προσθέσετε και τα ιατρικά έξοδα, γι να τα ουκ ολίγα ιατρικά προβλήματα τα οποία θα προκύψουν π.χ. στα δόντια, στο δέρμα, στο έντερο κλπ. Αν τα βάλετε όλα αυτά κάτω και τα υπολογίσετε θα διαπιστώσετε έκπληκτοι ίσως, ότι ξοδεύετε πολλά χρήματα χωρίς να έχετε το επιθυμητό όφελος στο ζώο σας. Αν πάλι, ταΐζετε μόνο κονσέρβα, τότε αν ο σκύλος σας είναι π.χ. 25 κιλά, θα χρειαστείτε μιάμιση (1, ½) κονσέρβα ημερησίως. Η φθηνότερη κονσέρβα που μπορέσαμε να εντοπίσουμε στην αγορά κοστίζει 1 ευρώ, άρα στο προηγούμενο παράδειγμα, ο σκύλος σας απαιτεί 1,5 ευρώ ημερησίως. (511 δρχ). Αλλά θα πρέπει να προσθέσετε όλα τα επιπλέον κόστη, όπως την περίπτωση του μαγειρεμένου φαγητού, αφού ούτε η κονσέρβα είναι ισορροπημένη διατροφή. Αν αγοράζετε τις πιο ποιοτικές, άρα και πιο ακριβές κονσέρβες, τότε το κοστολόγιο της διατροφής του σκύλου των 25 κιλών, εκτινάζεται πάνω από τα 3,5 ευρώ, την ημέρα (1.200 δρχ.)
Η ξηρή τροφή αντίθετα είναι η οικονομικότερη λύση όλων, αλλά και η ασφαλέστερη σε ό,τι αφορά την υγεία των ζώων. Το πιο ακριβό προϊόν που βρήκαμε κόστιζε σύμφωνα με τον τιμοκατάλογο της εταιρείας 62 ευρώ (προϊόν συντήρησης). Για το σκύλο των 25 κιλών, χρειάζονται 300 γραμμάρια την ημέρα, και αφού η συσκευασία είναι των 15 κιλών, διαρκεί 50 ημέρες. Διαιρώντας τα 62 ευρώ δια των 50 ημερών, το κόστος διατροφής ανέρχεται σε 1,24 ευρώ την ημέρα (422 δρχ). Κερδίζω δηλαδή 0,26 ευρώ (90 δρχ.) σε σχέση με την πιο φθηνή κονσέρβα. Πολύ περισσότερο όμως κερδίζει ο σκύλος μου, αφού διατρέφεται με ποιοτική ξηρή τροφή, υψηλής πεπτικότητας, ισορροπημένη, με όλες τις απαραίτητες πρωτεΐνες, βιταμίνες κλπ. Δεν χρειάζεται να δίνω συμπληρώματα ή οτιδήποτε άλλο. Ένας τέτοιος σκύλος δύσκολα θα αρρωστήσει, γιατί ο οργανισμός του θα έχει στη διάθεσή του όλα τα θρεπτικά συστατικά που εξασφαλίζουν καλή λειτουργία. Ταΐζω σωστά και φθηνά. Ούτε κατσαρόλες, ούτε βρασμοί, ούτε ψυγεία, ούτε ανοιχτήρια, ούτε απορρυπαντικά. Και ούτε βέβαια σπαταλώ τον χρόνο μου μαγειρεύοντας και καθαρίζοντας, αλλά τον αφιερώνω στο σκύλο μου.

Τα όρια της διατροφής
Η σωστή διατροφή είναι ίσως ο σημαντικότερος παράγοντας που ρυθμίζει την ανάπτυξη, την συντήρηση και γενικά την ομαλή λειτουργία του οργανισμού ενός ζώου. Άλλοι παράγοντες σημαντικοί είναι, η κληρονομικότητα, η προληπτική ιατρική, ο χώρος διαβίωσης, η σωματική άσκηση, η εκπαίδευση, η σχέση ανθρώπου – ζώου. Η κακή διατροφή μπορεί να επηρεάσει δυσμενώς τον οργανισμό ενός σκύλου. Η σωστή διατροφή αντίθετα, δίνει στον οργανισμό τη δυνατότητα να αναδείξει τον καλύτερο εαυτό του. Όμως δεν πρέπει να περιμένουμε παράλογα πράγματα. Όσο ποιοτική και αν είναι η τροφή, ένας σκύλος δεν θα ψηλώσει περισσότερο απ΄ ότι είναι γραμμένο στα γονίδιά του. Ούτε θα κυνηγήσει καλύτερα. Η τροφή θωρακίζει την υγεία και επιτρέπει στα γονίδια του σκύλου να εκφραστούν κατά τον καλύτερο τρόπο. Η τροφή δεν δημιουργεί ιδιότητες, ούτε εξαλείφει κληρονομικά ελαττώματα.

Η αγορά της ξηράς τροφής
Η ξηρή τροφή σήμερα βρίσκεται παντού σε όλη την Ελλάδα. Τα σημεία λιανικής πώλησης είναι άφθονα και προσφέρουν πολλά προϊόντα. Δεν είναι όλα τα προσφερόμενα προϊόντα ποιοτικώς ίδια μεταξύ τους. Το σημείο αυτό είναι σημαντικό. Η τιμή δεν είναι πάντα ενδεικτική της ποιότητας, αλλά λίγο πολύ ισχύει το «ό,τι πληρώνεις παίρνεις». Και βέβαια όπως σε κάθε αγορά, υπάρχουν οι «φούσκες». Ο ιδιοκτήτης – καταναλωτής, οφείλει να είναι σωστά ενημερωμένος, προς όφελος του ζώου του. Είναι καλύτερα να προτιμάτε τα εξειδικευμένα σημεία πώλησης ώστε να μπορείτε να συζητήσετε θέματα που αφορούν την διατροφή του σκύλου. Αυτή η δυνατότητα δεν υπάρχει στην απρόσωπη πώληση του SUPER MARKET.
Να ρωτάτε πάντα και να μαθαίνετε, αλλά και να συγκρίνετε τα προϊόντα όχι μόνο με βάση την τιμή, αλλά κυρίως σύμφωνα με την θρεπτική τους αξία.






Δεν υπάρχουν σχόλια:

E-SHOP

E-SHOP
κλίκ στα προϊόντα