ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΙΚΑ ΚΟΤΕΤΣΙΑ – ΠΟΤΙΣΤΡΕΣ – ΤΑΙΣΤΡΕΣ

ΚΟΤΕΤΣΙΑ – ΠΟΤΙΣΤΡΕΣ – ΤΑΙΣΤΡΕΣ (ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΙΚΕΣ)

Το κοτέτσι στην αυλή σας είναι ένας παραγωγικός χώρος. Καθημερινά σας προσφέρει αυγά και κρέας και χρειάζεται την προσοχή και τη φροντίδα σας. Γι’ αυτό, το κοτέτσι σας και ο εξοπλισμός του πρέπει να είναι σωστά φτιαγμένα ώστε να σας διευκολύνουν, αλλά και να μην προκαλούν στρες στα πουλιά. Ένα κοτέτσι μπορεί να γίνει με πολλούς τρόπους. Το ίδιο και ο εξοπλισμός του. Είναι θέμα προτιμήσεων, είναι θέμα χώρου, είναι θέμα διαθέσιμων υλικών, τελικά είναι οικονομικό θέμα. Συγκεντρώσαμε σ’ αυτό το εικονογραφημένο άρθρο μας αρκετούς τύπους κοτετσιών και χειροποίητου εξοπλισμού που μπορούν να σας δώσουν ιδέες για το πώς να κατασκευάσετε το κοτέτσι σας και τον εξοπλισμό του. Αυτό που προσέξαμε ιδιαίτερα σ’ αυτές τις ιδέες είναι να κατασκευάζονται εύκολα και να κοστίζουν φτηνά.

Ένα παλιού τύπου κλασικό κοτέτσι. Μπορεί να γίνει από ξύλο και η στέγη από λαμαρίνα ή άλλο διαθέσιμο υλικό. Διαθέτει πόρτα για ανθρώπους και πορτάκι για τις κότες. Ολόκληρο το εμπρός μέρος είναι ανοιχτό και καλύπτεται από κοτετσόσυρμα. Οι διαστάσεις του μπορεί να είναι 2,5–3,0 μ. Χ 1,5–2,0 μ. Το ύψος του μπορεί να φτάνει τα 2,0 μ. Στο διάγραμμα της κάτοψης φαίνεται πως οι φωλιές τοποθετούνται στο πιο προφυλαγμένο μέρος.

 
Ένα αυτόματο πορτάκι για τις κότες. Το πλαίσιο τοποθετείται πάνω στο κοτετσόσυρμα. Το πορτάκι, που έχει μεντεσέ μόνο στο πάνω μέρος, είναι κομμένο κυκλικά στη μέση για να βλέπει η κότα πού πάει. Όταν το πουλί σπρώξει με το σώμα του, το πορτάκι ανοίγει και μετά πέφτει και κλείνει. Οι κότες έτσι μπορούν να μπουν στο κοτέτσι, αλλά δεν μπορούν να βγουν.  
Μια διαφορετική λύση για αυτόματο πορτάκι φαίνεται στο σχήμα δεξιά. Το πλαίσιο είναι αρκετά μεγαλύτερο από το πορτάκι για να μπορεί να βλέπει η κότα πού πάει. Το πορτάκι έχει αναρτηθεί με μεγαλύτερη απόσταση στον επάνω μεντεσέ απ’ ό,τι στον κάτω κι έτσι ανοίγει όταν η κότα σπρώχνει και κλείνει αυτόματα όταν το πουλί περάσει μέσα στο κοτέτσι.

Η Ρολλς-Ρόυς των κοτετσιών. Ένα κομψό, “αεράτο” κοτέτσι φτιαγμένο από μαραγκό, που προσφέρει τη “μεγάλη ζωή” στις κότες σας. Διαθέτει πόρτα και πορτάκι, εντελώς κλειστό χώρο με τις κούρνιες, εξωτερικές φωλιές με καπάκι για την εύκολη συλλογή των αυγών, ακόμα και ράμπα για να ανεβαίνουν στις κούρνιες οι κότες! Προστατεύεται εξωτερικά από χοντρό πλέγμα και μπορεί να συρθεί (προσεκτικά και λίγο, όμως) στο γρασίδι για να μη λερώνεται το ίδιο σημείο. Αν η δαπάνη της κατασκευής του δεν σας απασχολεί, να μια ιδέα που αξίζει να σκεφθείτε. Αλλά εδώ που τα λέμε, γιατί να μπείτε στον κόπο; Καλύτερα να αγοράζετε τα αυγά – πιο φτηνά θα σας κοστίζουν!

Τροχήλατο μεταφερόμενο κοτέτσι για λίγες κότες. Αν έχετε μεγάλη έκταση για κότες ελεύθερης βοσκής, να μια λύση για να κουρνιάζουν τη νύχτα. Γίνεται εύκολα από δύο τετράγωνα πλαίσια και δύο τριγωνικά. Το μεγαλύτερο μέρος του καλύπτεται από πλέγμα (το κοτετσόσυρμα κάνει μια χαρά), ενώ το πίσω μέρος είναι από λαμαρίνα ή ξύλο και δημιουργεί ένα κλειστό χώρο για κούρνια και φωλιά. Τα τριγωνικά πλαίσια ανοίγουν σαν πόρτες για τη φροντίδα των πουλερικών και τη συλλογή των αυγών. Μεταφέρεται εύκολα, ακόμα και κάθε μέρα, ώστε τα πουλιά να έχουν φρέσκο γρασίδι ή χώμα για σκάλισμα και να μη λερώνεται το ίδιο σημείο.

Ένα άνετο κοτέτσι φτιαγμένο εκ των ενόντων. Το βασικό στοιχείο του είναι ένα ξύλινο κουτί με παράθυρα που περιλαμβάνει τις κούρνιες και τις φωλιές. Οι κότες ανεβαίνουν εκεί από ξύλινη ράμπα. Η ανοιχτή αυλή έχει σχηματιστεί από μακριά, ακατέργαστα κλαδιά δέντρων και κοτετσόσυρμα. Από καιρού σε καιρό, το έδαφος καλύπτεται με άχυρα. Αυτή η λύση δείχνει πώς μπορούμε να φτιάξουμε ένα ασφαλές και λειτουργικό κοτέτσι με ελάχιστα έξοδα, αξιοποιώντας τα υλικά που έχουμε στη διάθεσή μας.
 
Πώς να μην ανεβαίνουν παράσιτα και ζωύφια στις κούρνιες. Μια λύση είναι αυτή που δείχνουμε εδώ. Η κούρνια Γ (συνήθως ένα καδρονάκι 5 Χ 8 εκ.) ακουμπάει σ’ ένα στήριγμα Α από χοντρό σύρμα, το οποίο στηρίζεται με μεταλλικές θηλιές Β στον τοίχο, και ακινητοποιείται με μια μεγάλη βίδα Δ που φτάνει μέχρι τον τοίχο. Η κούρνια βγαίνει εύκολα για καθαρισμό και απολύμανση.
 
Μια απλή προστατευμένη χειροποίητη ποτίστρα. Η κατασκευή γίνεται εύκολα από ξύλο και πηχάκια που αφήνουν το κεφάλι και τον λαιμό της κότας να φτάσει στο νερό, αλλά εμποδίζουν το υπόλοιπο σώμα να πλησιάσει. Έτσι το νερό μένει καθαρό στο ταψάκι ή το μπολ. Η προστατευμένη ποτίστρα τοποθετείται σε ένα άνοιγμα στον φράχτη ή το κοτετσόσυρμα και η αλλαγή του νερού γίνεται απ’ έξω από το κοτέτσι.
 
Μια πολύ καλή ποτίστρα για το κοτέτσι μπορεί να γίνει με ένα μπουκάλι και ένα μπολάκι. Χρειάζεται μια κατασκευή από ξύλο, όπως δείχνει το σχέδιο, για να στηρίζεται με ασφάλεια το μπουκάλι. ‘Όταν το νερό λιγοστέψει πολύ στο μπολάκι, περνάει λίγος αέρας στο μπουκάλι και κατεβαίνει λίγο νερό.  
Μια άλλη πολύ καλή λύση είναι ένα πλαστικό μπουκάλι 2–3 λίτρων που το τοποθετούμε όρθιο μέσα σε ένα ταψάκι. Έχουμε ανοίξει μια τρύπα με διάμετρο ένα περίπου εκατοστό κοντά στον πάτο του μπουκαλιού και σε ύψος μικρότερο από το ύψος των τειχωμάτων του ταψιού. Το καπάκι του μπουκαλιού πρέπει να κλείνει αεροστεγώς. Για να το γεμίσουμε, κλείνουμε με το δάχτυλό μας την τρύπα και τοποθετούμε το μπουκάλι μέσα στο ταψάκι. Όταν απομακρύνουμε το δάχτυλό μας, το ταψάκι γεμίζει με νερό έως ένα σημείο και μετά σταματάει.
Κλασική χειροποίητη ταΐστρα κοτετσιού για σπόρους. Κατασκευάζεται από ξύλο ή μοριοσανίδα και επιτρέπει στους σπόρους (π.χ. καλαμπόκι) να κατεβαίνουν σιγά σιγά. Παρόμοια ταΐστρα, αλλά πολύ πιο οικονομική, είναι αυτή που φαίνεται στο σχέδιο δεξιά. Οι σπόροι που τινάζονται από το ράμφος της κότας και κανονικά θα έπεφταν στο έδαφος τώρα πέφτουν στο κάτω μέρος της ταΐστρας και διασώζονται. Μια άλλη ταΐστρα που μπορεί να γίνει ανέξοδα φαίνεται στη φωτογραφία κάτω. Κατασκευάζεται από ένα πλαστικό κουβά με καπάκι στον οποίο ανοίγουμε αρκετές μεγάλες τρύπες στο κατώτατο σημείο των πλευρικών τειχωμάτων. Ο κάδος-ταΐστρα τοποθετείται σε ένα ταψάκι ή πιάτο γλάστρας με λίγο μεγαλύτερη διάμετρο. Όσο λιγοστεύει η τροφή στο ταψάκι, τόσο κατεβαίνει καινούργια μέσα από τον κουβά.

Μια πολύ ενδιαφέρουσα κατηγορία ταϊστρών, που χωράνε πολλή τροφή και δεν χρειάζονται συχνό γέμισμα, είναι οι σωληνωτές. Μπορούν να γίνουν με τον παλιό καλό τρόπο από μπουρί σόμπας ή με τον καινούργιο τρόπο από σκληρό πλαστικό σωλήνα. Στο σχέδιο αριστερά μπορείτε να δείτε πώς γίνεται μια ταΐστρα από μπουρί, η οποία μπορεί να κρεμαστεί από την οροφή ή από μια κατασκευή σαν αυτή που φαίνεται στο σχέδιο. Το σχέδιο δίνει επίσης τις διαστάσεις της κατασκευής. Το μπουρί έχει διάμετρο γύρω στα 15 εκατοστά. Η φωτογραφία δεξιά δείχνει πώς μπορεί να γίνει μιας ταΐστρα από σκληρό πλαστικό σωλήνα, ο οποίος προσαρτάται σε ένα βαθύ δίσκο και κρεμιέται από το ταβάνι.
Κάτι που οπωσδήποτε θα χρειαστεί το κοτέτσι σας είναι οι φωλιές. Πρέπει να προσφέρουν ασφάλεια και απομόνωση στις κότες σας για να γεννούν χωρίς στρες. Το παραπάνω σχέδιο δείχνει πώς να κατασκευάσετε ένα σετ πέντε φωλιών από ξύλο, κόντρα πλακέ ή μοριοσανίδα. Το δάπεδο των φωλιών γεμίζεται με άχυρο. Αν οι πέντε φωλιές είναι πολλές για το κοτέτσι σας, αφαιρέστε από το σχέδιο μία ή περισσότερες. Κάθε φωλιά έχει πλάτος περίπου 30 εκατοστά.

Οι καλά κατασκευασμένες φωλιές κάνουν τα πουλιά πιο παραγωγικό. Οι φωλιές πρέπει να τοποθετούνται στο πιο απομονωμένο σημείο του κοτετσιού, να ελέγχονται καθημερινά και να συλλέγονται καθημερινά τα αυγά.